به گزارش راهبرد معاصر؛ مجلس شورای اسلامی از ارکان اساسی قانونگذاری در نظام اسلامی ایران محسوب می‌شود؛ مجلسی که در خرداد ماه 1399 یعنی 4 دهه و اندی پس از پیروزی انقلاب مقابل رژیم شاهنشاهی و دسته نشانده اجنبی شاهد تشکیل یازدهمین دوره آن هستیم. دوره‌ای که پس از فراز و فرودهای اجتماعی، سیاسی و صد البته اقتصادی در شرایط خاص و حساسی آغاز به کار کرده و می‌توان تاکید داشت که کار سختی در پیش رو خواهد داشت. اما یازدهمین مجلس متشکل از وکلای ملت در حالی آغاز شد که مقام معظم رهبری مسیر راه را در بیانات ارزشمند خود برای نمایندگان روشن کردند و ویژگی‌های نمایندگان و مجلسی که مردم و کشور امروز نیازمند آن هستند را مشخص کردند.

اما نگاه امام خمینی(ره) به مجلس و نمایندگان مردم و وظایفی که بر عهده دارند هم نگاه ویژه، بدیع و تازه‌ای است و تبیین و بازخوانی آن‌ این روزها می‌تواند چراغ روشنی باشد تا کشور را از منزلگاه‌های خطر به سوی رستگاری رهنمون کند. چنانچه ایشان تاکید می‌کند: «مجلس در راس همه امور است» امری که وظیفه والا و البته حساس و سخت نمایندگان را به خوبی به آنها گوشزد می‌کند و یادآور می‌شود که سرنوشت و آینده یک ملت به تلاش، پاک دستی و توانایی آنها در استفاده از ظرفیت‌ها و موقعیت‌ها بستگی دارد.

اما نماینده تراز انقلاب در دیدگاه امام چند ویژگی مهم دارد که مهمترین و کلیدی‌ترین آن در اندیشه امام مردمی بودن آن است! کسی که با تعبیری سختی کشیده و پابرهنه باشد و حال و روز مردم را درک کند؛ خصوصا اوضاع معیشتی و سخت این روزهای مردم اگر توسط نماینده وی درک نشود، نمی‌تواند در این برهه حساس تاریخی مثمر ثمر باشد و براساس این فشارهای معیشتی تصمیم گیری‌های سازنده‌ای داشته باشد . چنانچه امام راحل (ره) معتقد است:« کسی که زندگی فقیرانه‌ای داشته و حالا زندگی اشرافی دارد نمی‌تواند نماینده خوبی برای مردم باشد. لذا زندگی فعلی نماینده مجلس نیز باید زندگی ساده و در حد مردم عادی باشد.»

مجلس و جایگاه مقاومتی آن

در اندیشه امام راحل مجلس محلی است که تمام  مسائل مهم کشور بی واسطه و بی واسطه به آن وابستگی دارد و به همین دلیل است که ایشان مجلس را در راس همه امور و نهادها در نظام اسلامی می‌داند؛ جایی که خانه ملت و وکلای آن برای هدایت جامعه و کشور و دفاع و مقاومت در مقابل زورگویان و مستکبران عالم به حساب می‌آید. این امر در برهه حساس کنونی دو چندان می‌نماید و مجلس یازدهم را ملزم می‌کند چشمان خود را در برابر آنچه جایگاه امروز کشور در نظام بین المللی است بیشتر مورد توجه قرار دهند.

امام معتقدند که «مجلس خوب همه چیز را خوب و مجلس بد همه چیز را بد می‌کند» و این دیدگاه متاثر از مجالسی است که پیش از انقلاب بود و نه تنها مردم در آن دخالتی نداشته یا داخالت کمی داشتند و چون با ترکیب بدی هم تشکیل می‌شدند خواه ناخواه مردم را در تصمیمات بی اساس و بی تاثیر خود در  برابر نظام شاهنشاهی هم به حساب نمی‌آوردند.

با این حال  با توجه به آنچه در اندیشه بنیانگذار انقلاب است مجلس باید صدای مردم باشد آن هم در این دوران حساس و مشکلات فراوانی که گریبان مردم را گرفته است و کشور با مجموعه‌ای از قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدید‌ها مواجه است لذا نمایندگان بایستی در یازدهمین مجلس با همدلی و وحدت هر چه تمام تربرای حل مشکلات مردم تلاش کنند.

مردمی بودن و فهم سیاسی نمایندگان مجلس

امام خمینی در بیان ویژگی‌های مجلس گفته اند:«مجلس است که اساس یک کشور را به صلاح می‌کشد یا اساس یک کشور را رو به فساد می‌برد. در مجلس، اسلام تنها کافی نیست، بلکه باید مسلمانی باشد که احتیاجات مملکت را بشناسد و سیاست را بفهمد و مطلع به مصالح و مفاسد کشور باشد.سرتسلیم به مجلس یعنی سر تسلیم به اسلام.» امام راحل در این بیانات به خوبی بیان می‌کنند که مجلس نه تنها در میان خود مجلسیان جایگاه والا و مقدسی دارد و باید با رعایت تمام شئون اسلامی در جهت محافظت از شان آن و تلاش برای صدای مردم شدن و حق خواهی ملت گام بردارند بلکه باید وکیل به حقی باشند که نیاز امروز جامعه را بشناسد و با فهم سیاسی که دارد این مهم را برآورده کند. امام داشتن بینش و فهم سیاسی، سیاستمداری، وقت شناسی و تصویب قوانین با توجه به شرایط زمانی و مکانی را جزو ویژگی‌های یک مجلس و نماینده تراز انقلاب بر می‌شمارند. 

دوری از ثروت اندوزی و قدرت طلبی

کلام امام در شان مجلس و ویژگی‌های تراز انقلابی بودن آن بسیار گسترده است چنانچه ایشان تاکید می‌کنند که « مجلسیان نباید خوی کاخ نشینی پیدا کنند و از کوخ نشینی بیرون بروند چرا که چنین روزی باید فاتحه کشور را بخوانیم» توجه به این نکته یعنی نباید مجلس شورای اسلامی به جای مردم به کانون‌های ثروت و قدرت وابسته شده و از ساده زیستی فاصله بگیرد لذا بایستی اولویتش به جای سهم خواهی‌های  جناحی، مطالبات مردم شود. در کلام امام قدرت طلبی ، ثروت اندوزی و وابستگی‌های حزبی و گروهی انحراف محسوب می‌شود و وقتی چنین چیزی روی دهد دیگر وکلا و نمایندگان ملت به فکر مردم نیستند بلکه بیشتر از مردم خدمتگزار ثروت و قدرت و جناح و گروه می‌شوند.

امام راحل بیشتر از همه مجلسی را کارآمد می‌دانند که انقلابی عمل کند و به دور از بروکراسی‌ها و کاغذ بازی‌های دست و پا گیر به فکر اجرای آن و نظارت بر اجرا باشند؛ چنانچه می‌فرمایند: «طرح‌ها و پیشنهادهایی که مربوط به عمران و رفاه حال ملت خصوصا مستضعفین است انقلابی و به سرعت تصویب کنید و از وزارتخانه ها و ماموران اجرا بخواهید که از کاغذبازی ها و غلط‌‌کاری‌های زمان طاغوت اجتناب کنند.» متاسفانه امروز وجود برخی قوانین موازی و بروکراسی‌های دست و پا گیر از موانع پیشرفت کشور به حساب می‌آید امری که سبب شده در بسیار موارد مردم هم در آن گرفتار شده و کارها به سرعت پیش نرود.

در اندیشه امام، مجلسی باید خداترس باشد و واهمه و ترسی از دشمنان  نداشته باشد چرا که عدم ترس از دشمن در کلام امام می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیمات درست و سازنده‌ای شود؛ از طرفی امام از دست دراز کردن  جلوی دشمن و سر فرود آوردن  مقابل زورگویی‌های مستکبران نمایندگان را بر حذرکرده و تاکید می‌کنند: «راه نجات دست دراز کردن مقابل شیطان بزرگ(آمریکا ) نیست.»

عدالت اجتماعی و اقتصادی

امام خمینی(ره) در کتاب «صحیفه نور» نظراتی را پیرامون موضوعات اقتصادی مطرح کردند که از جمله مهمترین آنها استقرار عدالت اجتماعی و اقتصادی در جامعه، ایجاد رفاه، آسایش و امنیت اقتصادی برای عموم افراد جامعه و اولویت دادن به منافع و مصالح مستضعفان و محرومان و رسیدگی خاص به آنهاست. همانطور که می دانیم مشکلات اقتصادی و فشارهای معیشتی یکی از عواملی است که این روزها فقر را در جامعه گسترده کرده تا جایی که آنهایی که داشتند ثروتمندتر و آنهایی که نداشتند فقیر و فقیر تر شده اند و این امر شکاف طبقاتی، بیکاری و تنگدستی را افزوده است.

شاید مهمترین وظیفه وکلای ملت در راستای عمل به آنچه امام از آن به عدالت اجتماعی و اقتصادی  یاد می‌کنند تلاش برای هدایت فرمان اقتصاد باشد حالا از تصویب درست لایحه بودجه سالانه دولت گرفته تا نظارت بر عدم رانت خواری و ثروت اندوزی مسئولان و سوء استفاده از پست و مقام به وسیله تحقیق و تفحص و استیضاح که از وظایف نمایندگان مجلس است، می‌تواند این مهم را برآورده کند.

در نگاه امام (ره)، رسیدن به عدالت اقتصادی وقتی به نتیجه می‌رسد که تورم با تصمیماتی که گرفته می‌شود، مهار گشته و اشتغال افزایش و تولید داخلی به عنوان بازوی توانمند اقتصادی کشور رونق یابد وگرنه وابستگی به تولید خارجی و چشم به مذاکرات داشتن برای سرمایه گذاری‌های خارجی و بهبود وضعیت اقتصادی کشور کاری عبث است.

رسیدن به عدالت اجتماعی و اقتصادی که در کلام امام به کرات به آن اشاره و تاکید شده است جز با تلاش نمایندگان و عمل به وظایفشان میسر نمی‌شود چنانچه امام می‌گویند: « انتقاد و استیضاح حق مجلس است. فرق هاست بین نظارت و استیضاح و بین عیب جویی و انتقام گیری، و این فرق را همه کس پس از رجوع به وجدان خویش می فهمد.» وقتی نمایندگان به وظایف خود یعنی استیضاح و انتقاد و نظارت به خوبی عمل کنند مسلما لایحه بودجه با دقت و وسواس بیشتری نوشته می‌شود و توجه به تولید داخلی و کاهش وابستگی به نفت در آن بیشتر می‌شود؛ وقتی نماینده من در مجلس به دور از هرگونه غرض ورزی از فلان مسئول و وزیر جواب می‌خواهد و قوه مجریه شاهد نظارت شدید قوه مقننه می‌شود بهتر و بیشتر به وظایف خود عمل می کند.

بهره سخن

امام راحل دیدگاه‌ها و اندیشه‌های والایی نسبت به مجلس تراز انقلاب دارند دیدگاه‌هایی که اگر در دستور کار مجلس قرار گیرد مجلس یازدهم را در این برهه حساس تاریخی و فشارهای مضاعف سیاسی و اقتصادی کشور خصوصا اوضاع سخت معیشتی برخی اقشار موفق به اتخاذ تصمیماتی درست و کارا می‌کند.